Okazujemy życzliwość i poznajemy kulturę, zwyczaje, religię żydowską- część 1

Jak pozbyć się stereotypowego myślenia? Proponuję rozpocząć od zdobywania wiedzy. Pewnie sami dojdziemy do tego, że się mylimy. 

1.      Czy Żydzi mają w swoim wyglądzie jakąś specyficzną rzecz ?

Istnieje wiele stereotypów dotyczących "żydowskiego" wyglądu. Polacy kojarzą zazwyczaj Żydów z bladą skórą, ciemnymi włosami i oczami oraz dużym, garbatym nosem. Między innymi po wymienionych cechach Naziści często rozpoznawali ukrywających się podczas II wojny światowej Żydów. Zaznaczam jednak, że są to jedynie stereotypy, nie należy na nich polegać, a w żadnym wypadku przypisywać żydowskiego pochodzenia każdemu, kto posiada w swoim wyglądzie powyższe cechy (każdy z nas posiada zapewne w gronie swoich znajomych ludzi o takim typie urody, którzy wcale nie są Żydami). Co więcej, należy pamiętać, że opieramy się jedynie na stereotypach wypracowanych w naszym kraju, podczas gdy na naród żydowski należy patrzeć w znacznie szerszej, globalnej perspektywy. Żydzi jako naród żyjący w diasporze, czyli rozproszeniu, mieszkali i nadal mieszkają we wszystkich zakątkach świata. Trudno zatem porównywać wygląd człowieka urodzonego w Polsce z tym, który całe życie spędził w Afryce czy Ameryce Południowej. Żaden z Żydów w tamtej części świata nie ma zapewne bladej skóry, co wcale nie znaczy, że nie jest on Żydem.

2.      Jakim językiem mówią Żydzi ?

To dość skomplikowane pytanie, na które właściwie nie ma jednej odpowiedzi. Nie można bowiem zapominać o rozproszeniu, w którym żyli i nadal żyją Żydzi. Fakt, że mieszkali we wszystkich częściach świata, skutecznie uniemożliwił wykształcenie jednego wspólnego dla wszystkich języka. Mimo to jednak językiem, który powinien najbardziej kojarzyć się z narodem żydowskim, jest język hebrajski, uznawany za żydowski język narodowy. Żydzi jednak szybko zaczęli go uważać za język święty, którego nie należało używać do codziennego porozumiewania się, lecz przeznaczyć jedynie do celów religijnych (modlitwa, odprawianie nabożeństw, czytanie Tory). To właśnie język hebrajski w pomieszaniu z językami miejscowymi narodów, wśród których żyli Żydzi, tworzył wiele odmian tzw. "języków żydowskich", służących codziennemu porozumiewaniu się. W Europie środkowo- wschodniej takim językiem był jidysz, powstały na bazie dialektów niemieckich z dodatkiem języków słowiańskich, romańskich i oczywiście języka hebrajskiego.Współcześnie sytuacja nieco się zmieniła, głównie przez działalność ruchu syjonistycznego, którego działacze przez dziesięciolecia dążyli i w końcu doprowadzili do powstania państwa żydowskiego, czyli Izraela. Jednym z ich ideałów, który udało się zrealizować było ujednolicenie języka tak, aby wszyscy obywatele państwa posługiwali się jedną mową. Język hebrajski stracił swoją jedynie religijną funkcję i stał się językiem urzędowym państwa. Mimo że starsi Żydzi jeszcze ciągle posługują się starymi językami żydowskimi, co wynika z tego, że wychowali się oni w krajach diaspory, to młodzi obywatele, urodzeniu w Izraelu, całe swoje życie mówią już po hebrajsku. 

3.      Czy zawarcie związku małżeńskiego u Żydów wygląda tak jak u nas ?

Nie, jest wiele różnic. Przede wszystkim nie istnieje tam ślub jedynie cywilny. Duchowny jest jednocześnie urzędnikiem stanu cywilnego, prawo państwowe wymaga zatem jedynie ślubu kościelnego lub synagogalnego.

Zazwyczaj miejscem zawarcia związku małżeńskiego jest synagoga, choć ceremonia może się odbywać również w domu. Na początku ceremonii ojciec i teść prowadzą pana młodego do panny młodej, która z kolej przebywa w towarzystwie matki i teściowej. Zawarcie związku małżeńskiego ma miejsce pod weselnym baldachimem (hebr. chupa), który stanowi symbol wspólnego domu nowożeńców. Rabin wypowiada formułę błogosławieństwa nowego związku, podnosi w górę puchar z winem, który następnie daje młodym do wypicia. Następnie mężczyzna wkłada na palec narzeczonej obrączkę wypowiadając słowa: "Oto jesteś mi poświęcona przez tę obrączkę, zgodnie z wiarą Mojżesza i Izraela." W następnej kolejności, świadkowie odczytują podpisany kontrakt ślubny, a rabin podnosi w górę kolejny kielich wina, prosząc o boże błogosławieństwo dla nowożeńców słowami: "Oby ten kielich wina, który od tej chwili będziecie dzielić z sobą, był jak najpełniej pobłogosławiony przez Boga". Rabin kolejno wygłasza mowę do państwa młodych, błogosławi i ogłasza ich mężem i żoną."

         4. Pismo żydowskie to szereg charakterystycznych znaków graficznych. Czy ma swoją                   symbolikę?

Jest to zapis języka hebrajskiego, do którego stosuje się zapis alfabetu spółgłoskowego, złożonego z 22 znaków. Każdy z tych znaków to po prostu litera wspomnianego alfabetu.

5.      Jakie znaczenie w kulturze żydowskiej ma liczba 6 ?

Istnieje pewna rabiniczna, kabalistyczna interpretacja związana z liczbą 6, której nadaje się szczególny charakter. Pewne litery oraz odpowiadające im wartości liczbowe, są uważane w judaizmie za mające większą mistyczną moc niż inne, ze względu na częstotliwość, z jaką występują w Torze. Jedną z takich wartości, wyrażeniem, które posiada dominującą władzę w psychice żydowskiej, jest hebrajska litera ‘vav’, której odpowiada wartość liczbowa sześć. Dowiadujemy się na przykład, że kiedy żydowski naród opuścił ziemie Egiptu, Bóg otoczył ich sześcioma Chmurami Chwał. Liczba 6 również oznacza 600.000 żydowskich mężczyzn w wieku 20-60, którzy opuścili ziemie Egiptu. To dodatkowo przedstawia Torę, która składa się z 600.000 liter, i jeśli jednej z nich brakuje, jest załamana lub pęknięta, cały zwój Tory uznaje się za nie koszerny i nie nadaje się do czytania. I podobnie, jeśli jeden Żyd zejdzie ze ścieżki, zagubi się lub zhańbi cały naród żydowski, cierpi i jest zhańbiony. Jesteśmy niekompletni. Znajdujemy inny przykład “szóstki”, gdy naród żydowski był w Egipcie gnębiony katorżniczą pracą. Faraon zorganizował wiele spisków przeciwko narodowi żydowskiemu, by powstrzymać ich od rozmnażania się. Jednak Żydzi nadal mnożyli się w niewiarygodnym tempie. Tora mówi, że Żydówki rodziły sześcioro dzieci za jednym razem.

Znaczenia liczby sześć dopatruje się w końcu również w najnowszej, tragicznej historii narodu żydowskiego. Podczas Zagłady zginęło bowiem ok 6  milionów Żydów.