Wykorzystanie metody metaplanu w celu motywowania uczniów do dalszej pracy

Obraz mohamed Hassan z Pixabay

Do wykorzystania metody metaplanu do krytycznego spojrzenia na swoje przygotowanie do lekcji języka polskiego skłoniły mnie bardzo słabe wyniki z dyktanda w klasie I gimnazjum.



Rezultaty były niepokojąco słabe, choć uczniowie 10 dni wcześniej poznali słowa obowiązujące na tekście pisanym ze słuchu. Wiedzieli, w jaki sposób skutecznie się przygotować. Znali termin sprawdzenia wiedzy i umiejętności. Rozmowa podczas omówienia wyników ujawniła, że według moich zaleceń przygotowało się tylko jedno dziecko. Pozostali uczyli się powierzchownie dzień przed, a nawet 5 minut przed lekcją bądź wcale. Ponadto uczniowie podczas moich zajęć są zbyt hałaśliwi, mimo licznych uwag, nie zmieniają swojego zachowania.

Gdybym moralizowała, nic by się w postawie uczniów nie zmieniło. Postanowiłam przeznaczyć część lekcji na analizę własną w kwestii przygotowania, uczenia i zachowania się podczas lekcji języka polskiego. Metoda metaplanu umożliwiła mi rozwiązanie trudnego problemu. Uczniowie skoncentrowali się na swojej osobie, poszukiwali przyczyn zjawisk i zdarzeń. Ponadto ocenili fakty i sformułowali wnioski.

Co dzięki temu osiągnęłam?

 

Uczniowie uświadomili sobie, że należy znać swoje słabe strony, trzeba poprawić swoje nastawienie do nauki, warto nauczyć się dysponować wolnym czasem, dokonali analizy własnych błędów, poszukali rozwiązań satysfakcjonujących ucznia, rodzica i nauczyciela. Zauważyli, że to od nich zależy, jaka jest atmosfera na lekcji i jakie osiągną wyniki.

Wyrażali swoje zdanie, uzasadniali je, a także uczyli się akceptowania różnych opinii i poglądów. Uświadomili sobie, że warto koncentrować na zajęciach, by wyniki były wyższe i czasu wolnego nie brakowało. Kolejne dyktando napisali o niebo lepiej, a i do innych prac przywiązali większą wagę.

Na pytanie: JAK JEST? , uczniowie odpowiadali:

• Do lekcji przygotowuję się starannie, lecz nie raz zdarza mi się zapomnieć książki lub zadania domowego,
• Starannie prowadzę zeszyt i odrabiam lekcje,
• Mam brzydkie pismo,

• Uczę się , kiedy mają być testy, kartkówki, dyktanda,
• Wkładam z zadania domowe dużo pracy,
• Nie pracuję za bardzo dużo,

• Czasami się nie przygotowuję, a nawet jeśli się przygotuję, to się nie zgłaszam.
• Nie pracuję systematycznie, a skutki widać w ocenach,
• Nawet się zmuszam do nauki,
• Jak się koncentruję na lekcji, to zaraz potem robię coś innego,

• Czytam zadane lektury,
• Dużo pracy,
• Na lekcji dużo nie rozmawiam,
• W szkole podstawowej uczyła mnie bardzo sroga, lecz miła pani, więc wiem, jak się zachować,
• Średnio słucham nauczyciela,

• Rzadko poznajemy ciekawe rzeczy,
• Lekcje są napięte, a wyniki gorsze,
• Jestem skupiony,
• Czasami nie słucham, odpływam myślami,
• Na lekcji staram się uważać i pracować, lecz czasami mi to nie wychodzi, gdyż rozpraszam się i nie umiem się ponownie skoncentrować,

• Na lekcji jest głośno,
• Jest nudno, tylko czasami ciekawie,
• Uważam na lekcji, choć nie zawsze,
• Jestem gadatliwy, nieposłuszny, leniwy i nieuważny,
• Na lekcji języka polskiego staram się być skupiona, po szkole nie uczę się zbyt dużo, ponieważ wiele zapamiętuję,

• Popełniam błędy, ale staram się spojrzeć na nie z pogardą i poprawić je,
• Jestem spokojna, cicha, skupiona, ale niezbyt aktywna,
• Czasami bywam niespokojna,
• Jestem niezbyt aktywna na lekcji,
• Staram się uczyć systematycznie, lecz czasami zapominam,

• Zdarza mi się rozmawiać,
• Czasami zdarza mi się odbiec myślami od lekcji, ale szybko staram się ,,powrócić na ziemię”,
• Jestem osobą grzeczną, punktualną, zorganizowaną; na języku polskim czasem jestem nieprzygotowana,
• Staram się choć minimalnie przygotować się do lekcji,
• Dużo zgłaszam się na lekcji,

• Na lekcji uważam, ale czasem zdarza mi się rozmawiać,
• W tę lekcję wkładam dużo nauki, by dobrze je zrozumieć,
• Staram się uczyć z lekcji na lekcję,
• Szybko zapamiętuję rzeczy, które mamy na lekcjach, ale na testach gorzej mi wychodzi,
• Jestem gadatliwy i w ogóle się nie uczę,

• Nie uczę się z lekcji na lekcję, lecz staram się to robić jak najczęściej,
• Nie poświęcam zbyt wiele uwagi nauczycielowi,
• Nie satysfakcjonuje mnie aktywność klasy,
• Na lekcji staram się być uważnym i dociekliwym,
• Nie skupiam się,
• Nie lubię języka polskiego, bo jest bardzo ciężki do zrozumienia,
• Jestem mało aktywny na lekcji, ponieważ nie podoba mi się język polski,
• Nienawidzę tego przedmiotu.

Na pytanie: JAK POWINNO BYĆ?, uczniowie odpowiedzieli:

• Powinienem być uczniem, jakiego wymaga nauczyciel,
• Cicho na lekcji,
• Wszyscy powinni być przygotowani do lekcji, słuchać nauczyciela,
• Więcej się uczyć,
• Poprawić się i doskonalić swoje umiejętności,
• Powinienem mieć same piątki i szóstki,
• Trzeba, aby było interesująco, a lekcje szybko mijały,
• Prowadzić wzorowo zeszyt, czyli pisać numery lekcji, podkreślać tematy, pisać daty,
• Powinnam się uczyć z lekcji na lekcję, ale nie potrafię,
• Powtarzać częściej materiał,
• Utrwalać sobie pojęcia,
• Powinnam być aktywna,
• Tak samo jak jest, tylko trochę ciszej,
• Powinniśmy uważać, systematycznie odrabiać lekcje,
• W domu powinnam powtarzać materiał dla utrwalenia,
• Wszyscy powinni być grzeczni i skupieni,
• Zgłaszać się na lekcji,
• Powinienem bardziej przykładać się do zadań domowych, lecz dla mnie język polski jest trudnym przedmiotem,
• Uczniowie powinni być skoncentrowani na nauce,
• Nie powinni patrzeć co chwilę na zegarek i z niecierpliwością oczekiwać przerwy,
• Przykładać się do nauki,
• Powinienem nie reagować na zaczepki kolegów, ponieważ przez nich ,,wpadam",

• Uczniowie powinni się zgłaszać i nic nie mówić chórem,
• Powinienem lubić ten przedmiot i skupiać się.

Z kolei na pytanie: DLACZEGO NIE JEST TAK, JAK POWINNO BYĆ?, uczniowie podawali następujące przyczyny:

• Może jest to kwestia wieku i naszych hormonów,
• Odbija nam w głowach ze względu na dziewczyny,
• Warunki za oknami nie są przyjazne,
• Bo nie lubię siedzieć cicho na lekcji; lubię, jak coś się dzieje wokół,
• Ponieważ jestem leniwy i po prostu nie chce mi się uczyć,
• Nigdy nie ćwiczyłam czytania,
• Rodzice mi mówili ,,ucz się”, ale nie jestem uparta,
• Od dziecka nie lubię się uczyć,
• Nie słuchamy nauczycieli i nie koncentrujemy się na ich wypowiedziach,
• Ignorujemy zadania domowe,
• Inni gadają i nie słuchają nauczyciela,
• Bo nie zawsze jest czas,
• Naśmiewanie się przez uczniów, którzy uważają się za lepszych,
• Wygłupianie się,
• Nie mam czasu na wszystko, bo jest wiele innych przedmiotów,
• Mam dobrą, ale krótką pamięć,
• Jest głośno, bo każdy chce coś powiedzieć,
• Ponieważ domagam się swego (jestem niecierpliwa i niespokojna),
• Chcę pójść na rolki,
• Jesteśmy na czymś innym skoncentrowani, myślimy o czymś innym,
• Uczniowie wchodzą do klasy z ogromnym niepokojem, oczekując niezapowiedzianej kartkówki lub odpowiedzi przy tablicy,
• Uczę się za mało,
• Brak mobilizacji,
• Lenistwo,
• Muszę poświęcić też czas na inne przedmioty,
• Brak chęci do nauki,
• Nie umiem się dobrze skupić,
• Nie jestem człowiekiem idealnym ani tak mądrym jak moi koledzy i koleżanki,
• Gdyż się zbytnio nie staram,
• Zdarza mi się, że nie chce mi się czegoś zrobić,
• Ponieważ nie zawsze wykonuję polecenia tak jak powinnam,
• Zmęczenie powoduje, że mniej uważam podczas lekcji,
• Łatwiej jest powiedzieć niż zrobić,
• Ponieważ klasa tak nie chce,

• Uczniowie nie są zainteresowani lekcją, nie koncentrują się na lekcji,
• Polski to nudny i bezsensowny przedmiot,
• Nigdy nie wiadomo, czego się uczyć,
• Ponieważ nie każdy jest dobry ze wszystkiego,
• Nauczyciel gada o nie wiadomo czym.

Ostatnie pytanie miało skłonić uczniów do zadeklarowania się i złożenia obietnicy dotyczącej własnego zachowania: CO ZROBISZ, BY BYŁO TAK, JAK POWINNO BYĆ?

• Będę ćwiczył koncentrację i stopniowo się poprawiał,
• Będę starała się nie rozmawiać na lekcji, ponieważ może to przeszkadzać nauczycielowi,
• Będę poświęcał więcej czasu na naukę niż na przyjemności,
• Powinnam chodzić na dodatkowe zajęcia,
• Będę musiał zmobilizować się,
• Powinnam być bardziej samokrytyczna, bo jak coś mi wyjdzie i zostałam wyróżniona (bardzo rzadko), to spoczywam na laurach,
• Będę zachowywać się dobrze,
• Będę słuchać nauczyciela,
• Będę odrabiał systematycznie zadane mi prace,
• Będę się starał dobrze uczyć, grzecznie się będę zachowywał,
• Pomogę w wyprostowaniu tych błędów,
• Będę się przykładał do pracy,
• Będę się starała być cicho i mówić tylko po zgłoszeniu się,
• Będę bardziej cierpliwa, spokojna, uspokoję się,
• Myślę, że trzeba czasem powiedzieć ,,nie” wszystkim pokusom i trzeba zacząć się przyzwyczajać, że w gimnazjum trzeba się dużo uczyć,
• Nie wygłupiać się na lekcji,
• Będę poważniej traktował ten przedmiot,

• Postaram się zwalczyć lenistwo,
• Postaram się uczyć z lekcji na lekcję,
• Zmobilizuję się,
• Spróbuję się więcej uczyć,
• Raczej nic, bo wiem, że uczę się na dość wysokim poziomie,
• Będę mniej gadał, skupię się,
• Postaram się uważać na lekcji,
• Będę się przygotowywać do lekcji, na kartkówki, sprawdziany, dyktanda. itd.
• Muszę bardziej słuchać pani na lekcji i przestać rozmawiać, jak pani tłumaczy,
• Więcej się zgłaszał na lekcji, systematycznie odrabiał zadania domowe,
• Postaram się ćwiczyć swoją cierpliwość i opamiętam się,
• Postaram się przeznaczać więcej czasu na sen, a także na powtórzenie materiału z j. polskiego,

• Nic nie zrobię, ponieważ nie zmienię swojego nastawienia psychicznego do tego przedmiotu.

Uzyskane w ten sposób informacje uświadomiły mi, że uczniowie są gotowi do współpracy z nauczycielem. Wiedzą , jak należy się zachować, ale mają problem z samokontrolą. Trudność sprawia im także planowanie własnego czasu. I to jest pole do mojego dalszego działania. Jeden z uczniów napisał, że nauczycielka ze szkoły podstawowej zawsze wytłumaczyła, kiedy ją o to uczeń poprosił. I to była dla mnie cenna rada. Ja też się czegoś od uczniów nauczyłam.