Uczyć się i bawić- takie lekcje lubię

"Zawsze wydaje się, że coś jest niemożliwe, dopóki nie zostanie zrobione"-Nelson Mandela

Takie motto towarzyszyło naszym działaniom podczas Tygodnia Języka Polskiego. 

W tym czasie mierzyliśmy się z następującymi zadaniami:

1. Przysłowie prawdę ci powie

Zilustrowanie powiedzeń i/lub przysłów. Rozmowa z wychowankami na temat znaczenia danego powiedzenia (np. nosił wilk razy kilka, ponieśli i wilka; kwiecień – plecień bo przeplata trochę zimy trochę lata). Forma pracy: indywidualna, grupowa, zespołowa - do wyboru.

Przy wykonywaniu zadań skorzystaliśmy z "Księgi przysłów" i wybraliśmy kilka, których sens wspólnie wytłumaczyliśmy. Na rysowanie czasu brakowało, ale pomysły dopisywały.

2. Język polski jest ą-ę

Czytanie na głos tekstów z literami bez znaków diakrytycznych. Staranne przepisanie tekstu w prawidłowej formie.

Uczniowie wykonywali zadanie poświęcone znakom diakrytycznym. Poprawić błędnie zapisany tekst- przed takim wyzwaniem zostali postawieni.To zadanie okazało się dla nich wyjątkowo proste. Jednakże uświadomiło im, dlaczego należy dbać o najdrobniejszy szczegół zapisu.

Uczniowie zwrócili uwagę na fakt, że podczas pisania wiadomości tekstowych i ich przesyłania przy pomocy nowych technologii, często nie dbają o obecność znaków diakrytycznych. Obiecali zwrócić uwagę na zapis swoich sms-ów, e-maili itp.

3. Łamańce językowe

Płynne przeczytanie opisu dzidy. Bezbłędne przepisanie go. Wykonanie rysunku dzidy z zaznaczeniem wszystkich elementów, wymienionych w tekście.

W tym dniu wykonywaliśmy zadanie, przy którym było wiele śmiechu. Czytaliśmy tekst z opisem dzidy. Po pierwszym czytaniu uczniowie twierdzili, że nic nie rozumieją, a tekst jest bez sensu. Dopiero ciche, w ślimaczym tempie odczytanie opisu uczyniło go czytelnym.

Konieczne było skoncentrowanie się na właściwym zatrzymywaniu się podczas czytania, znakach interpunkcyjnych. Wtedy uczniowie uznali tekst za zrozumiały i potrafili wymienić składniki dzidy i je zaznaczyć na symbolicznym rysunku.

To było wspaniałe ćwiczenie na ciche czytanie ze zrozumieniem.

4. Chmura wyrazowa

Wyszukanie i zapisanie w kolejności alfabetycznej ukrytych w chmurze staropolskich imion żeńskich i męskich.

Zapisane imiona damskie i męskie w postaci chmury wyrazowej nie zrobiły na uczniach wrażenia, bo sami również tworzą chmury wyrazowe. Jednak imiona te sprawiły, że uczniowie mieli wielkie oczy ze zdziwienia. Wielu z tych imion nigdy nie słyszeli i nie zetknęli się z nimi w tekstach literackich. Z przyjemnością więc zakreślali te, które ich zdaniem pochodziły okresu staropolskiego.

Pytali mnie także, czy w przyszłości  wykorzystamy te imiona w tworzonych podczas zajęć autorskich opowiadaniach. Nieliczni pytali mnie, czy ich wybory są trafne. Układanie  imion w kolejności alfabetycznej nie było dla nich trudnym zajęciem.

 5. Wykreślanka

Odnalezienie ukrytych w wykreślance (pionowo, poziomo, wprost i wspak) 30 wyrazów i wyjaśnienie ich znaczenia (wskazana praca ze słownikami).

Tym razem zajęliśmy się wyszukiwaniem słów w przygotowanej wykreślance. Umówiliśmy się, że każdy wykreśli i wypisze jak największą liczbę słów. Uczniowie poprosili mnie o to, aby mogli korzystać ze słowników i z internetu w celu sprawdzenia, czy dane słowo istnieje. Faktycznie korzystanie z tych pomocy pomogło im w wykonywaniu ćwiczenia.

Podczas sprawdzenia okazało się, że zróżnicowanie ilościowe jest ogromne. Wielu uczniów wypisało więcej słów niż oczekiwałam.

Następnie ćwiczyliśmy wyjaśnianie wypisanych wyrazów w następujący sposób: Jeden uczeń wskazywał drugiego i wybierał dla niego słowo. Ten po jego objaśnieniu wyznaczał do odpowiedzi kolejną osobę. Temu zadaniu również towarzyszyły ogromne emocje.

6. Homofony

Wyjaśnienie znaczenia 15 par wyrazów.

Co musieli zrobić uczestnicy lekcji?

Po pierwsze, korzystając ze słowników, wyjaśnić, co to jest homofon. Po drugie, każdy uczeń miał odszukać w rozsypance wyrazowej przynajmniej dwie pary homofonów i wkleić je do zeszytu. Następnie zanotować znaczenie tak zapisanych wyrazów.

Potem zapisaliśmy przykłady innych homofonów, których uczniowie podczas ćwiczenia nie wybrali.

WNIOSKI:

Zadania uczniom bardzo się podobały. Odczytanie głośne tekstu bez znaków diakrytycznych nie ułatwiło wykonania zadania, uczniowie nic nie rozumieli.

Bardzo spodobał im się tekst o żyle. Najwięcej radości sprawiły łamańce językowe przy czytaniu opisu dzidy.

Pracowaliśmy w grupach, aby uczniowie mogli  uczyć się także od siebie.

Atmosfera podczas zajęć była fantastyczna. Uczniowie odkrywali tajemnicze słowa, byli skupieni na zadaniu.

Niektórzy stwierdzili, że dopiero teraz zrozumieli, z czego wynikają różnice w pisowni. Polecam tę formę pracy.

Zaangażowanie uczniów przerosło moje oczekiwania.