Okazujemy życzliwość i poznajemy kulturę, zwyczaje, religię żydowską- część 2

1.      Jakie wartości wpajają Żydzi swoim dzieciom?
Religijni Żydzi kładą nacisk i opierają wychowanie dzieci (podobnie jak inne dziedziny życia) na nauce Tory i wartości z niej płynących. W tej świętej księdze narodu żydowskiego zawarte są bowiem wszystkie najważniejsze zasady etyczne i moralne, którymi należy kierować się w życiu. Największy nacisk jest kładziony na sposób traktowania innych ludzi, szczególny szacunek należy się osobom starszym, nauczycielom i rodzicom.

Podstawową zasadą, która płynie z Tory i którą każdy Żyd powinien się kierować, jest "Nie czyń drugiemu, czego nie chcesz, aby czyniono Tobie". Oczywiście musimy pamiętać, że mowa tu o ideale religijnych Żydów. Współczesny sposób wychowania dzieci przez niereligijnych Żydów nie różni się od zasad stosowanych w innych grupach etnicznych i zwyczajowo uznawanych za właściwe. 

2.      Kuchnia żydowska to jedna z najstarszych kuchni na świecie. Co stanowi jej podstawę? Jakie składniki i przyprawy?
Najbardziej charakterystyczną cechą kuchni żydowskiej jest przestrzegana przez Żydów religijnych zasada koszerności potraw (będzie o tym mowa przy kolejnych pytaniach).
Poza tym, większość potraw charakterystycznych dla kuchni żydowskiej jest związana z obchodzonymi przez nich świętami. Na przykład zgodnie z nakazami religijnymi przed cotygodniowym szabatem nie należy gotować na ogniu, co stało się przyczyną powstania różnego rodzaju zimnych przekąsek, jedną z najlepiej znanych jest czulent (duszony przez kilkanaście godzin w stygnącym piecu gulasz, zrobiony z koszernego mięsa, fasoli, cebuli, kaszy oraz jajek na twardo lub knedli).Również w tym miejscu powracają kwestie związane z rozproszeniem Żydów. Kuchnia żydowska przejmowała bowiem cechy i produkty używane w kuchniach narodów, wśród których mieszkali Żydzi. Cechą wspólną większości z nich było stosowanie dużych ilości niektórych przypraw, np. gałki muszkatołowej, kminku, szafranu czy goździków.

3.      Znakiem rozpoznawczym niektórych kręgów żydowskich są noszone przez mężczyzn jarmułki i pejsiki? Czy mają jakieś znaczenie kulturowe?
Kipa (potocznie zwana jarmułką) to mała czapeczka noszona przez mężczyzn, zakrywająca szczyt głowy. Żydzi zakładają ją przede wszystkim podczas modlitwy, wizyt w synagodze, czy w innych miejscach kultu (np. na cmentarzach). Symbolizuje dłoń Boga położoną na głowie Jego wyznawcy jako błogosławieństwo.Pejsy z kolej są charakterystycznymi długimi pasmami włosów noszonymi na obu skroniach przede wszystkim przez ortodoksyjnych Żydów. Zwyczaj ten bywa uzasadniany następującym wersetem z Tory:
"Nie będziecie obcinać w kółko włosów na głowie. Nie będziesz golił włosów po bokach brody." (Kpł. 19, 27)

4.      Co to znaczy być ortodoksyjnym Żydem?
Jest to określenie bardzo religijnych Żydów, ściśle przestrzegających wszystkich nakazów religijnych wynikających z Tory i Talmudu. Są oni nazywani również chasydami lub haredim.

 5.      Który z wielkich twórców był/ jest Żydem?
Żydów odnajdziemy zarówno wśród naukowców, jak i popularnych na całym świecie artystów wielu dziedzin. Potwierdzeniem tego może być chociażby fakt, że ok 20% dotychczasowych laureatów Nagrody Nobla stanowią Żydzi.Do najbardziej znanych naukowców pochodzenia żydowskiego należy zaliczyć między innymi: Alberta Einsteina, Sigmunda Freuda czy Karola Marksa.Z kolej najbardziej popularnymi artystami, twórcami i biznesmenami pochodzenia żydowskiego byli i są: Władysław Szpilman, Julian Tuwim, Leonard Cohen, Woody Allen, Adrien Brody, Scarlett Johansson, Roman Polański czy Mark Zuckerberg.

 6.      Jakie miejsca kultu można zobaczyć w Polsce, by poznać kulturę Żydów?
Większość synagog, mykw (łaźnie do żydowskich oczyszczeń) czy cmentarzy żydowskich została zniszczona całkowicie lub częściowo podczas II wojny światowej. Do dnia dzisiejszego na terenie całego kraju czynnych jest 27 synagog, działających w większości dużych miast (takich jak m.in.: Wrocław, Łódź, Lublin, Katowice, Legnica, Poznań, Kraków czy Gdańsk). Najbliżej Dębna znajduje się, założona już po II wojnie światowej w Szczecinie synagoga w budynku Gminy Wyznaniowej Żydowskiej przy ulicy Juliana Ursyna Niemcewicza 2/ 1. We wszystkie szabaty i święta odbywają się tam regularne nabożeństwa.W Warszawie, której około 1/3 przedwojennej ludności stanowili Żydzi, zrównano z ziemią największą w mieście, piękną synagogę na ulicy Tłomackie (dziś stoi tam tzw. Błękitny Wieżowiec). Do dnia dzisiejszego w stolicy przetrwała jedna przedwojenna synagoga im. Nożyków przy ulicy Twardej 6. Bliższemu poznaniu kultury Żydów odwiedzającym Warszawę może pomóc również wizyta na jednym z największych na świecie cmentarzy żydowskich przy ulicy Okopowej 49/ 51.

Ciąg dalszy nastąpi